Tới thời điểm này, dù đã nộp hồ sơ dự thầu cung cấp thiết bị y tế cho một số bệnh viện theo hồ sơ mời thầu ghi rõ là “nguồn kinh phí kết dư quỹ BHYT năm 2010” nhưng ông N.H., giám đốc một doanh nghiệp cung cấp thiết bị y tế vẫn rất lo lắng. “Lỡ tham gia đấu thầu không biết có giải ngân được không”, ông H. lo ngại.

Theo quy định, số tiền 5.817 tỉ đồng kết dư từ quỹ BHYT năm 2010 được các địa phương dùng 60% để mua sắm trang thiết bị y tế. Trong thực tế, tháng 3.2011, hội đồng quản lý quỹ Bảo hiểm xã hội (BHXH) đã có nghị quyết sử dụng số tiền kết dư đó để trả nợ quỹ BHXH do những năm trước bị thiếu hụt khoảng 3.083 tỉ đồng. Số tiền kết dư thực của quỹ này là 2.733 tỉ đồng. Trên cơ sở đó, BHXH Việt Nam đã có công văn hướng dẫn các địa phương lập kế hoạch đấu thầu cung cấp trang thiết bị y tế.

Chỉ trong tháng 9.2011, đã có hơn mười địa phương mời thầu từ nguồn kinh phí này tại các tỉnh Sơn La, Sóc Trăng, Cà Mau, Hà Nội… Tuy nhiên, trước đó vào tháng 8.2011, bộ Tài chính và bộ Y tế đã có văn bản gửi cơ quan BHXH Việt Nam đề nghị dừng phân bổ, sử dụng nguồn quỹ kết dư này. Lý do khiến bộ Tài chính yêu cầu như vậy là BHXH Việt Nam chưa quyết toán thu chi quỹ BHYT và hội đồng quản lý quỹ BHXH chưa thông qua số liệu kết dư nói trên. Ngoài ra, sau khi trả nợ còn 2.733 tỉ đồng, nếu chi số tiền này, quỹ dự phòng BHYT sẽ không đủ.

Vào ngày 4.10.2011, bộ trưởng bộ Y tế đã gửi văn bản đề nghị BHXH Việt Nam chưa phân bổ sử dụng số tiền kết dư từ quỹ BHYT. Văn bản này nêu rõ, sau khi hội đồng quản lý quỹ BHXH thông qua quyết toán quỹ BHYT năm 2010, bộ Y tế sẽ cùng bộ Tài chính trình Thủ tướng quyết định phương án sử dụng số tiền này.

Một ý kiến bình luận từ BHXH Việt Nam (xin được giấu tên) cho biết, thực tế việc chi tiêu từ quỹ Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế do hội đồng quản lý quỹ quyết định. Bộ Y tế và bộ Tài chính chỉ là một trong số các thành viên của hội đồng này, nên nếu hai bộ tách ra để trình Thủ tướng phương án sử dụng quỹ là “lấn sân” BHXH Việt Nam và không đúng luật.

Trả lời phóng viên báo Sài Gòn Tiếp Thị, ông Lê Bạch Hồng, tổng giám đốc BHXH Việt Nam cho biết, tới thời điểm này BHXH Việt Nam mới chỉ có công văn hướng dẫn các địa phương lập kế hoạch đấu thầu. “Chưa cho phép đấu thầu, tiền chưa chuyển về tài khoản mà đã tổ chức đấu thầu là sai”, ông Hồng khẳng định. Lập luận này của BHXH Việt Nam dựa trên chỉ đạo của nguyên phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng vào tháng 4.2011, cho phép cơ quan này được dùng số tiền kết dư từ quỹ BHYT để mua sắm trang thiết bị y tế theo quy định