Chạy đua trước giờ G

Ngay từ sáng 7-9 khi cuộc họp đang diễn ra, nhân viên các ngân hàng đã đua nhau gọi điện chào mời khách hàng gửi tiền tại ngân hàng với lãi suất cao từ 16%- 18%/năm và lời nhắn là hôm nay sẽ là ngày cuối có thể gửi tiền tại ngân hàng với mức lãi suất cao, còn ngày mai có thể lãi suất sẽ về mức 14%/năm theo đúng quy định của NHNN. Các kỳ hạn được chào mời gửi tiền là những kỳ hạn ngắn.

Trong ngày 7-9, NHNN cũng đã ban hành Chỉ thị số 02/CT-NHNN chấn chỉnh việc thực hiện quy định về mức lãi suất huy động bằng đồng Việt Nam và bằng đô la Mỹ, có hiệu lực từ ngày ký, buộc các ngân hàng tuân thủ đúng quy định về trần lãi suất nếu không sẽ bị xử lý nặng.

Tuy nhiên trong ngày 7-9, có ngân hàng vẫn đưa lãi suất cao vì cho rằng chưa nhận được chỉ thị bằng văn bản thì chưa triển khai chấp hành được và ngày 8-9 thì mới chính thức tuân thủ trần lãi suất.

Tổng giám đốc một ngân hàng cổ phần cho biết sau khi họp vào sáng 7-9 tại Hà Nội với NHNN thì khi về TPHCM vào sáng 8-9 ông mới triển khai việc thực hiện trần lãi suất này. Vị này cho biết “nếu muốn gửi tiền thì thực hiện ngay hôm nay đi, nếu không ngày mai sẽ không còn lãi suất cao nữa”.

Ông cũng nói nếu tất cả ngân hàng đều đồng loạt thực hiện trần lãi suất 14%/năm thì khách hàng cũng sẽ không có nhiều lựa chọn đối với tiền gửi của mình, vì các kênh đầu tư khác như bất động sản, vàng, chứng khoán hiện đang tiềm ẩn nhiều rủi ro. Và nếu trần lãi suất 14% được triệt để thực hiện thì việc giảm lãi suất cho vay xuống 17%- 19%/năm như NHNN đề cập là hoàn toàn có thể thực hiện được trong thời gian tới.

Lãi suất trên thị trường liên ngân hàng cũng bất ngờ tăng cao trong hai ngày 6-9 và 7-9. Sáng ngày 7-9, lãi suất tiền đồng kỳ hạn 1 tháng trên thị trường này đã tăng lên 17,5- 18%/năm so với mức 13%- 15% vào tuần trước. Vị lãnh đạo trên cho biết có lẽ những ngân hàng lớn có vốn đang muốn đẩy mạnh lãi suất để làm “cú chót” trước khi lãi suất hạ.

Chuyên gia của Công ty chứng khoán Bản Việt thì nhận định rằng có thể NHNN đã rút tiền qua kênh tái cấp vốn, đồng thời việc bỏ tỷ lệ cho vay từ nguồn vốn huy động 80% đã thúc đẩy các ngân hàng cùng tìm về thị trường liên ngân hàng để huy động vốn, đẩy lãi suất tiền đồng trên thị trường này tăng cao đột ngột.

Lãi suất vào khuôn khổ kể từ 8-9

Chỉ thị số 02/CT-NHNN chấn chỉnh việc thực hiện quy định về mức lãi suất huy động bằng đồng Việt Nam và bằng đô la Mỹ của các tổ chức tín dụng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài nêu rõ trong thời gian qua, hầu hết tổ chức tín dụng đã huy động đồng Việt Nam và đô la Mỹ cao hơn mức lãi suất trần quy định của NHNN dưới nhiều hình thức và biện pháp khác nhau, tiềm ẩn nguy cơ gây rủi ro cho các tổ chức này. Thực tế trên thị trường, nhiều ngân hàng thời gian qua đã chào lãi suất lên đến 19%- 20%/năm, phổ biến là 16%- 18% để huy động vốn tiền đồng, và lãi suất huy động ngoại tệ cũng được đẩy lên 4%- 5%/năm so với trần 2% đối với cá nhân và 0,5% với tổ chức kinh tế.

Do vậy NHNN qua chỉ thị này yêu cầu các tổ chức tín dụng chấp hành nghiêm quy định về trần lãi suất huy động bằng tiền đồng và đô la Mỹ, đồng thời báo cáo về NHNN khi phát hiện những tổ chức tín dụng cạnh tranh không lành mạnh. Cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng và NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố cần tổ chức và duy trì đường dây nóng để tiếp nhận thông tin từ các tổ chức và cá nhân để xử lý theo quy định của pháp luật, đồng thời kiểm tra, thanh tra, giám sát việc thực hiện quy định về lãi suất huy động vốn.

Những tổ chức bị phát hiện vi phạm quy định về trần lãi suất sẽ bị phạt nặng. Cụ thể là đình chỉ hoặc miễn nhiệm chức vụ của người quản lý, người điều hành thuộc tổ chức tín dụng quy định tại Luật các tổ chức tín dụng; đồng thời người quản lý, người điều hành bị đình chỉ, miễn nhiệm sẽ không được đảm nhiệm chức vụ quản lý, điều hành tại chính tổ chức tín dụng đó trong thời hạn 3 năm kể từ ngày bị kỷ luật. Tổ chức tín dụng đó sẽ bị hạn chế mở rộng phạm vi, quy mô, địa bàn hoạt động trong thời hạn 1 năm kể từ ngày bị xử lý, và đơn vị vi phạm thuộc tổ chức tín dụng sẽ bị hạn chế hoặc tạm đình chỉ hoạt động huy động và cho vay.

Những biện pháp quyết liệt trên cho thấy NHNN đang quyết tâm đưa lãi suất cho vay về mức 17%- 19% để các doanh nghiệp có thể tiếp cận được vốn ngân hàng.

Phó tổng giám đốc một ngân hàng cổ phần cho biết dĩ nhiên khi lãi suất huy động giảm xuống 14% thì ngân hàng sẽ từ từ giảm lãi suất cho vay, và qua một khoảng thời gian được gọi là bước đệm thì lãi suất cho vay có thể giảm xuống mức 17%- 19%/năm.

Thêm vào đó, không phải tất cả các khoản tiền gửi vào ngân hàng đều được hưởng lãi suất cao trên 14%, và đa số các khách hàng đều gửi kỳ hạn dưới 3 tháng nên sau một vài tháng thì mặt bằng chi phí vốn sẽ giảm xuống. Hơn nữa, thường các hợp đồng cho vay đều có điều khoản điều chỉnh lãi suất theo thị trường sau khoảng 3 tháng. Do vậy, lãnh đạo một ngân hàng cho rằng trước mắt lãi suất huy động của các ngân hàng đồng loạt giảm thì ngân hàng ít khi bị lỗ.

Bên cạnh đó, NHNN trong cuộc họp cũng đặt ra mục tiêu sẽ kiềm chế tăng trưởng tín dụng toàn ngành năm 2011 sẽ không quá 18% và các ngân hàng phải nghiêm túc thực hiện trần tăng trưởng tín dụng không quá 20% trong năm nay