1. Chuyện ở Công ty Thủy sản Hùng Vương, trụ sở ở Tiền Giang, là một ví dụ. Ra đời sau một số doanh nghiệp trong ngành nhưng Hùng Vương lại có sức bật nhanh, vươn lên chiếm tới 20% kim ngạch xuất khẩu cá tra, và dự kiến doanh số xuất khẩu sẽ đạt được 220 triệu đô la Mỹ năm 2011. Hùng Vương đã hoàn tất được một quy trình sản xuất khép kín, chủ động được nguồn nguyên liệu và kiểm soát được chất lượng.

“Tùy vào đòi hỏi của từng thị trường, chúng tôi có thể tổ chức sản xuất để đáp ứng nhu cầu riêng của khách. Nhờ vậy mà chúng tôi có thể bán hàng theo kiểu tiền trao cháo múc, đồng vốn xoay vòng nhanh. Thậm chí có khách hàng còn đưa tiền trước 30%”, ông Dương Ngọc Minh, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Hùng Vương, chia sẻ. Nhờ có nhà máy sản xuất thức ăn, có vùng nguyên liệu nuôi trồng, có nhà máy chế biến, nên các yêu cầu khắt khe về các tiêu chuẩn kỹ thuật của các nước nhập khẩu, hay những yêu cầu đặc biệt về trọng lượng, kích cỡ của các loại cá tra, công ty đều đáp ứng được. Lợi thế này đã giúp công ty chủ động trong việc đưa ra giá bán.

Từ năm 2008 đến nay, trong lúc nhiều doanh nghiệp trong ngành đói vốn, Hùng Vương đã mua lại cổ phần và giữ quyền chi phối ở ba doanh nghiệp, và hiện đang “dòm ngó” thị trường để mua tiếp các doanh nghiệp khác.

2. Ở một doanh nghiệp cung ứng dịch vụ vận tải ở quận Bình Tân, những khó khăn của nền kinh tế dường như không chạm đến họ. Công ty sống nhờ vào ba hợp đồng vận chuyển nước giải khát ra thị trường miền Trung và miền Bắc cho ba công ty ở TPHCM. Do nhu cầu tiêu thụ nước giải khát của người dân ở hai khu vực này không giảm nên công ty vẫn đều đặn nhận đơn hàng vận chuyển.

Theo đại diện của hãng, đây chính là sự may mắn khi các khách hàng không bị ảnh hưởng bởi suy thoái. Yếu tố may mắn đóng vai trò quan trọng, nhưng một điều quan trọng không kém là chiến lược kinh doanh thời kinh tế khó khăn cũng được điều chỉnh. Hai tuyến đường sắt và đường biển vẫn thường xuyên “ăn hàng” cùng đội xe 50 chiếc - tải trọng từ 8 tấn trở lên. Tuy nhiên, đội xe công ty chỉ đáp ứng được 30% đơn hàng. Vào những thời kỳ cao điểm như trong những ngày nắng nóng hồi tháng 4 vừa qua, chỉ riêng một hãng nước giải khát phải cần đến 1.081 chuyến xe, so với các tháng bình thường là chừng 600 chuyến/tháng. Để giải quyết tốt bài toán trên không phải là quyết định mua thêm xe mà là thuê xe bên ngoài.

Cái bất lợi của thuê ngoài là phải trả tiền ngay trong khi phải mất hai tháng sau doanh nghiệp mới nhận được tiền từ khách. Sử dụng đội xe công ty để chuyên chở, lợi nhuận cao lắm cũng chừng 20%, trong khi sử dụng thuê ngoài, đều đặn lợi nhuận thu về gấp đôi số đó. Cách làm của doanh nghiệp này là tìm đến những chiếc xe từ các tỉnh chở hàng về TPHCM để tận dụng chiều chạy về. Điều này đòi hỏi sự linh hoạt và khéo léo, vì phải có quan hệ rộng, và nắm bắt tình hình theo mùa. Chẳng hạn các chuyến xe từ Đà Lạt chở rau về TPHCM khi quay về chỉ có tài xế, hay mùa cà phê, các chuyến xe từ Tây Nguyên xuống TPHCM cũng thường chạy xe trống khi trở về.

3.Cũng nhờ dựa vào khách hàng là nhà sản xuất mỹ phẩm bình dân ở các tỉnh miền Tây và TPHCM, một doanh nghiệp sản xuất bao bì giấy ở Bình Tân, TPHCM, đang “trúng” lớn khi đơn hàng liên tục tăng. Công ty vừa dời xưởng sản xuất trong hẻm ra đường lớn với trụ sở khang trang, rộng rãi hơn, đồng thời mua thêm máy móc, tuyển thêm nhân công để đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Giải thích về sự phát triển này, chủ doanh nghiệp cho biết phần vì do mình làm ăn có trách nhiệm, cung cấp hàng có chất lượng, giá cả cạnh tranh và ổn định, nhưng quan trọng vẫn là do các nhà sản xuất mỹ phẩm nhỏ đang ăn nên làm ra cần nhiều bao bì hơn.

Do tình hình khó khăn, không thể tăng giá bán nên nhà sản xuất phải giảm khối lượng mỹ phẩm, đòi hỏi bao bì phải “hoành tráng” hơn. Phụ nữ luôn có nhu cầu làm đẹp, khi gặp khó khăn họ có thể cắt các khoản chi tiêu khác nhưng vẫn dành ngân sách để mua mỹ phẩm. Tác động của suy thoái kinh tế đã khiến một số người tìm đến các loại mỹ phẩm có mức giá dễ chịu hơn